در محوطه سازی سبز و طراحی باغ و فضای سبز آنچه حرف اول را می زند آشنایی طراح با گیاهان متنوع و خصوصیات گیاهان مختلف برای منظورهای خاص می باشد. غیر از درختان میوه ها و سبزی ها و گل ها در باغبانی کشت و کار هزاران نوع و گونه گیاهی مطرح می باشند که ما هر روز با آنها سروکار داریم و به کشت و پرورش آنها می پردازیم.
انتخاب یک یا چند نوع گیاه از بین این همه نوع و گونه ها و ارقام باید بر طبق اصول صحیح صورت گیرد و تمامی جوانب کار در زمان طرح یک باغ در نظر گرفته شود تا منظور و هدف معینی که از قبل مشخص است حاصل شود. بسیاری از گونه ها در مقابل شرایط و عوامل محیطی مقاومت چندانی ندارند. مثلا در خوزستان نمی توان انواع سدر را کشت کرد. علت این موضوع را باید در مقاومت گیاهان در مقابل سرما و گرما و خشکی جستجو کرد. بهترین کار برای یک مطالعه سریع مراجعه به اصل و منشا گیاهان است که طبیعتا در کدام منطقه از دنیا می رویند و گونه های وحشی و ارقام متفاوت آن جزء گیاهان سردسیر یا گرمسیر است و یا اینکه در چه ارتفاعی از سطح دریا به صورت بومی و طبیعی خود زیست می کند. برای مثال درخت خرما مقاومترین درخت در مقابل شوری خاک است. در بین گیاهانی که در منازل پرورش می یابند کاکتوس ها گرمای شدید و خشکی هوا و خصوصا آهکی بودن خاک را به خوبی تحمل می کنند. این گیاهان را در زمستان باید از سرمای شدید محفوظ نگه داشت .
مساله دیگر مقاومت گیاهان در مقابل شرایط خاک است. مسلما در هر خاکی هر نوع گیاهی را نمی توان کاشت شاید بهترین روش، بررسی و مطالعه انواع گیاهانی است که در ناحیه قبلا کشت و کار شده و در مقابل شرایط خاک مقاومت نشان داده اند. بسیاری از چمن ها که کشت و کار آنها در بسیاری از نقاط ایران امکان پذیر است در نواحی پست کویری جائی که خاک دارای نمک بیش از حد معمول است کاشته نمی شوند . در این مکان ها از گیاهانی دیگر که نظیر چمن ها روی خاک گسترش می یابند و ضمنا به شوری و قلیائی بودن خاک مقاومت بیشتری نشان می دهند و همچنین به خشکی و گرمای هوا مقاومت می کنند استفاده به عمل می آید. به نظر می رسد که این از وظائف موسسات دولتی است که در این باره مطالعات بیشتری به عمل آورند. مثلا در بین گیاهانی که بسیار کوتاه نظیر چمن سطح خاک را می پوشانند نوع فرانکنیا در خاک های شور هم رشد می کند و گیاهی است که در مقابل خشکی و گرما مقاومت می نماید. یکی از گونه های دیگر این نوع در جنوب ایران به صورت بومی رشد و نمو می کند . فرانکنیا به آسانی از طریق کاشت قلمه و تقسیم بوته و کاشت بذر قابل تکثیر ایت.
موضوع PH خاک در انتخاب گیاهان دخالت می کند. انواع آزاله که در اروپا و آمریکا برای تزئین پارکها به صورتی وسیع بکار گرفته شده است فقط در خاک هایی که دارای PH حدود ۵ تا ۵/۵ است رشد و نمو می کند و هرگز خاک های قلیائی را تحمل نمی کند.
مطمئنا در نقاط باتلاقی محلی که میزان آب خاک بیش از حد متعارف است کشت همه گونه های گیاهی امکان پذیر نمی باشد. گیاهانی نظیر پنجه کلاغی و نوعی که اخیرا کشت و کارش در ایران رواج یافته، کورتادریا و گیاهانی نظیر گز که به صورت خودرو در باتلاق های کشور می روید می توانند انتخاب شوند. در تبریز گل لوبلیا هوای لطیف و خنک تابستان را می پذیرد و به عنوان یک گیاه یکساله در آنجا قابل کشت است. کشت و کار همین گیاه در تهران به آسانی مقدور نیست. اطلسی در اصفهان خاک های آهکی و شور را به خوبی تحمل می کند و گل شاه پسند در مقابل گرما و خشکی هوا در تهران مقاوم است.
عامل نور نیز در انتخاب گیاهان دخالت می کند و بسیاری از درختچه ها و گلها و همچنین چمن ها برای رشد و نمو به نور مستقیم آفتاب نیاز دارند و بر عکس برخی از گیاهان را باید در نقاط سایه و آفتاب جنگل های شمال برخیا ز شمشاد ها در سایه درختان بزرگ رشد و نمو میک نند و این ما را بر آن می دارد که تصور کنیم شمشاد پیچ که اخیرا از خارج به ایران آورده شده نیز گیاهی سایه پسند است. معمولا گیاهانی که دارای شاخه ها و برگهای رنگین می باشند به نور مستقیم آفتاب نیاز دازند احتمالا در صورتی که زغال اخته زینتی در سایه کشت شود رنگ قرمز در شاخه هایش در فصل زمستان پدیدار نگشته و حالت مطلوب آن در پارکهای عمومی در این فصل حاصل نخواهد شد. این موضوع در مورد شمشاد پیچ نیز صدق می کند.
موضوع دیگر در انتخاب گیاهان جهت طراحی باغ شکل و فرم طبیعی آنهاست. بدون تردید باید شکل و فرم طبیعی گیاهان همواره محفوظ بماند و به وسیله عملیات باغبانی نظیر هرس باید حداقل تغییر در شکل طبیعی بوجود آید. حال اگر به علت اشتباهی که در انتخاب گیاهان اتفاق می افند مجبور باشیم همه ساله بخش مهمی از گیاه را هرس کنیم که مانع عبور و مرور مردم از یک پیاده رو نشود و یا در حرکت اتومبیل ها مزاحمتی ایجاد نکند و یا با سیم برق تداخل ننمایند. در این صورت شکل طبیعی گیاه ازبین خواهد رفت. صرفنظر از مسائلی که در طراحی باغ راجع به شکل های غیر طبیعی اینگونه کشت و کار همواره مطرح است درا ینجا مسائل اقتصادی نیز به میان می آید هرس کردن درختان و قطع بخش مهمی از آنها همه ساله کارو هزینه ای در بر خواهد داشت.
مقاومت گیاهان در مقابل آفات و بیماریها و نماتد خاک موضوع دیگر است. در بین درختانی که در کنار خیابان های تهران کشت شده اند زبان گنجشک هموراه سالم و قوسا ست در حالیکه بسیاری از گونه های دیگر از جمله اقاقیا به زودی تحت تاثیر محیط ضعیف و مبتلا به پوسیدگی در تنه می شوند. درزمان انتخاب گیاه برای کاشت در یک باغ باید رشد و نمو نهائی آنها مد نظر باشد.
جهت دریافت مشاوره رایگان با شماره ذیل تماس بگیرید
۰۹۱۲۷۹۶۶۵۰۵
۸۸۵۱۴۷۴۳
۸۸۱۷۳۸۱۷
